De tanker keren

Op geregelde tijdstippen een markeringspunt plaatsen tijdens de bouwperiode is noodzakelijk. De sloopwerken van atelier en parking, het puin omvormen tot herbruikbare ingrediënten voor fundering, de kimlaag, van de eerste tot de laatste blok, plaatsen van deuren en ramen, dakdichting, gevelafwerking. Telkens een moment om als zelfbouwer even stil te staan, evalueren , nieuwe werkvoorbereiding en vooral telkens een toost uitbrengen van geluk. In feite is al het buitenwerk aan de nieuwbouw nu afgerond en dus toch wel een speciaal markeringspunt.

Ik heb de gewoonte om na elk hoofdstuk een grote schoonmaak te doen, dat is nu niet anders en zeker met de open werfdag in zicht doe ik er nog een schepje bovenop. De doorsteek van de nieuwbouw naar mijn atelier had ik ook graag terug in orde gebracht maar de regen was, zoals we ondertussen gewoon zijn geworden, opnieuw spelbreker. Ik stel het uit tot na de open werfdag, ik heb de belofte gemaakt aan Vera om dan een week verlof te nemen dus dan heb ik de tijd om de doorsteek af te werken 😉. Iets wat ondertussen dus ook is gebeurd.

Ook nog tijdens de opkuis wat ingezamelde kurken een tweede leven gegeven in de vorm van isolatiegranulaat

Op maandagavond, tijdens een gesprek aan de eettafel, staan we even stil bij het feit dat we eigenlijk nog één iets ontbreken. Het zou mooi zijn als we een visitekaartje van 'toeronzent zouden op zak hebben. Ikzelf heb niet onmiddellijk een grafisch ontwerp in mijn hoofd maar een collega van Vera heeft net de sprong gemaakt naar het uitbouwen van een zelfstandige zaak https://www.hannebletters.com/ in die richting. Van ons idee via Hanne haar ontwerpspinsels tot het kaartje in onze handen duurde precies vier dagen. Geen gedoe met online kaartjes bestellen die allemaal op elkaar lijken en onpersoonlijk zijn. Wij hebben een kaartje waar een ziel in zit en waar we ongelooflijk tevreden mee zijn. Het was de bedoeling om ze op papier te laten drukken dat gemaakt is van gras maar daarvoor was de tijd ietsje te kort. Onze volgende kaartjes zullen zeker op graspapier worden gedrukt. Via volgende link krijg je wat meer info over het Europese GrasGoed project: https://www.vlaanderen.be/zie-ons-doen/grasgoed

Op initiatief van Isohemp en in partnership met Eurabo en Riche komt er een eerste open werfdag voor architecten en professionals. Vorige vrijdag was het zover en mochten we een dertigtal mensen uit de sector verwelkomen. Nadat Luc (technisch expert van Isohemp) zijn uiteenzetting had gedaan (hij begint altijd met te zeggen dat hij het niet te lang zal rekken??? Wat zou het dan zijn als hij wel eens uitgebreid zijn betoog houdt 😉) was het aan mijn beurt om wat duiding te geven over 'toeronzent' in het algemeen en de nieuwbouw in het bijzonder. Ik moet Luc zeker geen verwijt maken, éénmaal ik begin weet ik van geen ophouden, het is dan ook maar vertellen wat we allemaal zelf beleven.

Daarna was het tijd voor persoonlijke gesprekken en discussies, een zeer interessante tocht zo bleek. Dank aan Dirk, Veerle, Luc ( en collega's) en Peter, om vanuit hun vakgebied de gesprekken met nodige info te ondersteunen.

Op vrijdag waren er twee groepen, naast architecten en professionals was er ook nog een groep met kandidaat ecologische bouwers, sommigen kwamen helemaal uit het verre Limburg om ons project van dichtbij te kunnen ervaren.

Uit deze groep kwam iemand me vragen of ik hem nog kende, en of ik hem nog kende. Enkele jaren terug kruisten onze paden elkaar, weliswaar in een totaal andere context. Luc is een bekende bakker uit Oostende. Als hobbybakker volg ik zijn ecologische stijl van zuurdesembrood bakker. Blijkbaar zonder dat we het van elkaar wisten volgen we elkaars levenspad. Na ons gesprek over onze nieuwbouw nam ik hem en zijn vrouw mee voor een bezoekje aan 't Ovekot (mijn bakhuisje) we hebben afgesproken dat ik eens bij hem op stage mag en dat hij in onze houtoven eens enkele van zijn broden kom bakken. Als dat geen prachtig einde is van de eerste dag.

Op zaterdag en zondag was het zeker ok qua opkomst maar persoonlijk had ik graag ook jonge ( en waarom ook niet iets minder jonge ) kandidaat ecologische bouwers (of nog beter de twijfelaars) zien komen. Deze groep was in grote getale… afwezig. we stelden ons de vraag wat de reden kan zijn van de afwezigheid van deze groep. Het is deze week de rode draad geworden in mijn gedachtenmolen.

Ecologisch bouwen: Onbekend is onbemind, weinig info, te duur, ver van mijn bed, enkel voor hippies en dromers, 'dat ze eerst beginnen met de grote vervuilers', 'druppel op een hete plaat',…. Eén voor één begrijpelijke redenen om niet ecologisch te bouwen, maar is het wel zo? Veel denkwerk dus, het is goed eerst je eigen in vraag te stellen. Hebben wij dan de waarheid in pacht en is de andere groep totaal verkeerd bezig?

Lees je even de losse flarden van de gedachtenoefening mee:

Onze overheden leggen ons steeds meer wetten en regels op (we leven in een vrij land zolang we maar de regeltjes volgen) om BEN of passief te bouwen en te verbouwen. Hoe we de normen moeten halen staat niet beschreven, het kan traditioneel of op een ecologische wijze. Hebben de overheden zich al eens de vraag gesteld hoe vervuilend voor het milieu het is om al de chemische isolatiematerialen te fabriceren en wat er mee zal gebeuren op het einde van hun isolatiecarrière? Wordt ons milieu niet méér vervuild door alle chemische isolatiematerialen om aan de eisen te voldoen dan dat er wordt vervuild door de kolenkachel om een huis te verwarmen? Zijn de ecologische materialen zoveel milieuvriendelijker dan de PIR/PUR familie? Daar heb ik me de laatste jaren wat in verdiept en kan ik wel een beetje over spreken. De hennepblok waar wij onze woning mee hebben gebouwd bijvoorbeeld:

De grondstoffen (hennep, kalk en water) zijn 100% natuurlijke producten met een kleine ecologische voetafdruk. Bovendien wendt het bedrijf zich hoofdzakelijk tot lokale leveranciers om de koolstofvoetafdruk door transport zo minimaal mogelijk te houden.

• Er wordt gekozen voor kalkleveranciers die bewust omspringen met de energiekosten die door de productie van kalk worden gegenereerd.
• De geselecteerde hennep is vrij van pesticiden en bevat heel weinig meststoffen, wat perfect aansluit bij de milieuvriendelijke bedrijfsfilosofie. Bovendien zorgt elke hectare hennepplanten voor een CO²-opslag tot 3 ton. (info website Isohemp)

Vloerisolatie. Wij gebruiken gerecycleerd natuurkurk. Er is daar inderdaad een beetje werk aan om het te verzamelen, te sorteren en te vermalen naar een perfect granulaat maar net daardoor geeft het ook een warm (letterlijk en figuurlijk) gevoel.

Opstop bij ramen en deuren: vlaswol, een 100% natuurlijk product wat zeker even goed isoleert als zijn chemische tegenhanger.

Dakisolatie: cellulose. Dit is een organische stof die in de natuur voorkomt. Ze wordt door nagenoeg alle planten gemaakt (vooral bomen) en is één van de stoffen die zich in de celwand bevindt.

Cellulose wordt als grondstof gebruikt voor de fabricage van onder meer papier, textiel, watten, viscose, celluloid, en voor bouwmaterialen, hetzij rechtstreeks zoals in houtvezelisolatie hetzij onrechtstreeks via gerecycleerd papier. Isofloc isolatie heeft als grondstof papier en is dus een cellulosemateriaal.Cellulose is niet hydrofoob (waterafstotend) maar integendeel hydrofiel. De cellulose-isolatiematerialen kunnen een vochthuishouding waarborgen zonder daarvan enige schade te ondervinden. Daardoor kan cellulosemateriaal een vochtbufferende werking hebben die het daktimmerwerk en het gebouw beschermen tegen vochtschade. (info via website Eurabo).

Er zijn dus genoeg redenen om voor natuurlijke producten te kiezen en zo ook een ecologisch huis te bouwen.

De architect: Wie is de eerste persoon die je als kandidaat bouwer bezoekt? Inderdaad de architect. Zou de architect dan ook niet de meest geschikte persoon zijn om de tanker te keren naar ecologisch bouwen? Is er in de opleiding van architect voldoende aandacht voor het ecologisch bouwen? Houden de architecten zich nog te veel vast aan de, voor hen, 'veilige' klassieke bouwmaterialen?

Zijn er genoeg instanties waar de kandidaat bouwer neutrale info kan bekomen en zijn deze instanties laagdrempelig genoeg?

Wat met de bouwpromotoren? Zij zorgen er voor dat de nieuwe woonwijken (nu meer dan ooit, nog vlug alles propvol bouwen voor de betonstop eraan komt) volgebouwd worden met betaalbare huisjes. Het ecologische verhaal interesseert deze promotoren geen reet. Bij hen is het enkel hun kassa die moet rinkelen. Tijdens het bezoek van de professionals was hier een vochtexpert aanwezig die opgeroepen wordt bij schadegevallen en gebreken door vocht en waterlekken. Zijn verhalen over nieuwbouw waren angstaanjagend.

Eén ding is zeker er is nog zéér véél werk aan de winkel vooraleer de tanker zal gekeerd zijn en we met z'n allen wat milder zijn voor het milieu, waar onze nakomelingen hopelijk ook nog de kans krijgen om een gezond leven te mogen leiden, zodat ze al niet aan de puffers moeten van in de baarmoeder.

Wij zijn overtuigd dat de tanker moet gekeerd worden, met ons project leveren we een beetje extra energie aan de boegschroef zodat we niet hoeven te wachten totdat de wal het schip TE LAAT keert.

Om met een positieve noot te eindigen, we zijn klaar om er morgen terug in te vliegen. laat het mooie weer nu maar beginnen, ik begin met de binnenafwerking 😉.