Beton is not done

Een huis bouw je niet op drijfzand' is een gezegde waar wel wat waarheid in zit.

Omdat wij uitgaan van duurzaam en ecologisch bouwen denken we zeer goed na over de basis van ons huis. In vroegere tijden startte men bij het bouwen van een huis met het uitdelven van een gleufje in de grond (bij ons huidig huis is dat zo ongeveer 40cm diep), van daaruit begon men gewoon met het metsen van de muren en de kous was af. Blijkbaar was dat nog niet zo slecht want ons huidig huis dateert van +/- 1830 en het staat nog steeds overeind. Tegenwoordig staan nieuwe huizen op gewapende betonnen platen met een dikte die doet denken aan bunkers uit de oorlog. Redenen daartoe zijn overdimensionering als gevolg van paraplusysteem ivm verantwoordelijkheid ten koste van het ecologische aspect.

Puur ecologisch gezien is beton not done. Cement, het belangrijkste ingrediënt van beton is zeer vervuilend bij aanmaak, goed voor maar liefst 6% van de totale menselijke CO2 uitstoot. Een eerste reactie was dus, geen beton voor ons nieuw huis. Maar, wij moeten nogal wat gebouwen afbreken en verharding uitbreken met een massa steenpuin als resultaat. Wat doe je met al dat steenpuin? Je kan het op containers laden en laten afvoeren waarna het verbrijzeld wordt om in nieuwe beton verwerkt te worden. Of je kan de utopische keuze maken om het steenpuin zelf te verwerken tot een nieuw product.

De keuze van kalkhennep blokken als bouwmateriaal hadden we vorig jaar reeds gemaakt waarin slechts een minieme betonstructuur verwerkt zit. We hadden bij gevolg zeker al een hoeveelheid beton nodig, dus maakten we de overweging om ook met sleuffundering te werken en daarin ons puin te verwerken. Zodoende moet het puin niet nodeloos worden afgevoerd om de dag erna in betonmixers terug te keren als nieuw product.

De beslissing nemen is één ding, het uitvoeren bleek wel een ander paar mouwen. Na het uitbreken van de parking en het afbreken van de garage en een deel van mijn atelier lag hier een berg puin die bijna niet te overzien was ( een col van 1e categorie). De zoektocht naar een geschikte puinbreker was een eerste hindernis van formaat. Na zééér lang zoeken kwam ik uit bij de firma Inverma in Wevelgem, Nicolas bracht op de afgesproken dag de kaakbreker waarmee ik aan de slag kon. Een boeiend karwei waarbij je blokken beton ziet transformeren naar kleine kluitjes, de berg ruw puin werd tegen het einde van de dag een mooie aanschouwelijke hoop fijn materiaal. 

Toch was ik niet helemaal tevreden en huurde bij Nicolas nog een machine om alles nog eens mooi te zeven. Het gestabiliseerd zand vanuit de parking was opnieuw zand geworden dus dat hoefden we ook niet aan te kopen, de hoeveelheid gebroken steenpuin was perfect in verhouding; dus met deze cocktail konden we aan de slag voor het maken van beton. We hadden echter zoveel materiaal liggen dat we het besluit namen om niet enkel met sleuffundering te werken maar om een volledige vloerplaat te gieten. Bij een sleuffundering moet er nog materiaal aangekocht worden als opvulling tussen de funderingen ( Bijvoorbeeld: schelpen) wat in ons geval dan ook opnieuw minder duurzaam is. Qua duurzaamheid denken we dat we met deze methode van herbruik de juiste beslissing hebben genomen.

De vloerplaat en vorstrand samen zijn goed voor 24m³ beton. Als je naar een betoncentrale belt om dat te bestellen zal dat ongeveer 3 à 4 vrachtwagens zijn en klaar is kees. Met mijn onmetelijke fantasie dacht ik " dat is een koud kunstje als je maar een grote betonmolen kan gebruiken". Meer en meer begon ik echter de ware omvang van het karwei in te zien en wist ik dat het met een hobby betonmolentje een grote fiasco zou worden. 

Tijdens een gesprek met Nicolas van Inverma  https://inverma.be/ toonde hij me een mengbak voor het aanmaken van beton. Eerlijk, ik had het nog nooit gezien maar vanaf dat moment wist ik zeker:" ik rust niet meer vooraleer ik dergelijke machine kan gebruiken". Het werd meer dan zoeken naar een speld in een hooiberg tot ik Nicolas kon overreden om toch zijn machine te kunnen gebruiken ( het was organisatorisch in feite niet mogelijk). 

Gisteren was het dus zover, alles was voorbereid tot in de puntjes, want als we eraan beginnen is er maar één optie: werken tot het einde. Eén klein iets had ik echter over het hoofd gezien, dergelijke ondernemingen doe je niet alleen. Normaal organiseren we elk jaar een nationale kapdag voor ons gezin waarbij we allen samen wat snoeiwerk doen in het bos. Vorige winter is ons dat niet gelukt, dus … 

Onze twee zonen tekenden vrijdagavond paraat om zaterdagmorgen de grote werken te ondersteunen. Ook de kleindochters waren present en deden zeer nuttig werk. Dirk, mijn steun en toeverlaat voor zowat alle kleine en grote bouwbenodigdheden (van handmachine tot hoogtewerker en zoveel meer), tekende ook present en zelfs buurvrouw Lotte zag het volledig zitten om zich in deze nogal ruwe onderneming te storten. Het werd een dag waarbij zowel lichaam als geest voortdurend op het scherp van de snee balanceerden. Elk zocht zijn plaats in het geheel en met vallen ( soms viel de beton door een verkeerde handeling van mij letterlijk vééél te vroeg uit de machine) en opstaan werden we een team die zijn gelijke niet kent. Moe maar zo ongelooflijk voldaan kijk ik terug op een onvergetelijke dag 'toeronzent'.

Het is nog maar eens bewezen dat ons project mensen bij elkaar brengt waaruit vriendschappen voor het leven uit voortkomen. Nicolas, ik weet dat ik waarschijnlijk een ambetant ventje ben die niet loslaat, maar jouw goedhartigheid als zakenman is van een uitzonderlijk niveau.

Onze twee zonen: ze legden de fundamenten voor onze toekomst